Πάνος Καραγιάννης
Πρόεδρος Πανελλήνιου Συνδέσμου Ελαιουργείων (ΠΑΣΕΛ)
Με την ελαιοκομική σεζόν να βρίσκεται πλέον στην κορύφωσή της και με δεδομένο ότι οι αλλαγές που έχουν φέρει, τόσο η νομοθεσία των τελευταίων χρόνων, όσο και η πλατφόρμα myDATA, έχουν προκαλέσει σύγχυση σε παραγωγούς, ελαιοτριβείς και λογιστές.
Ας ξεκινήσουμε διευκρινίζοντας αναφορικά με τις πράξεις που γίνονται μεταξύ ελαιοτριβείου και παραγωγού.
Εκθλιπτικό δικαίωμα : εφόσον η οντότητα-εκµεταλλευτής ελαιοτριβείου εισπράττει, από τους αγρότες-παραγωγούς, είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ (ν.2859/2000), την αµοιβή του σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς, θεωρείται ότι προβαίνει σε ανταλλαγή υπηρεσιών µε αγαθά. Συγκεκριµένα προσφέρει υπηρεσίες στον αγρότη, για την αµοιβή των οποίων υποχρεούται στην έκδοση τιµολογίου και ταυτόχρονα θεωρείται αγοραστής, για τη λαµβανόµενη, ως αµοιβή από αυτόν, ποσότητα αγροτικού προιόντος.
Οι αγρότες-φυσικά πρόσωπα που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ υποχρεούνται στη τήρηση λογιστικών στοιχείων ακόµα κι αν δεν υποχρεούνται σε ενηµέρωση των λογιστικών τους αρχείων (Α.Γ.Γ.∆.Ε. ΠΟΛ.1007/9.1.2015). Ως εκ τούτου υποχρεούνται, όπως όλες οι οντότητες, σε έκδοση παραστατικού πώλησης (τιµολόγιο) για τις πωλήσεις αγαθών που πραγµατοποιούν, εν προκειµένω την ποσότητα του ελαιολάδου και του ελαιοπυρήνα που πωλούν σε άλλες οντότητες, όπως είναι και ο εκµεταλλευτής ελαιοτριβείου.
Εισφορά δακοκτονίας : είναι μια ειδική ασφαλιστική εισφορά (2% επί της τιμής παρέμβασης) την οποία σύμφωνα με την εγκύκλιο Σ4309/159/1.12.1983, το ελαιοτριβείο έχει την υποχρέωση να παρακρατεί (και να αποδίδει) μετά την αφαίρεση της παρακράτησης δικαιώματος-αμοιβής του.
Σύµφωνα με το αρ.4 της παραπάνω εγκυκλίου και απάντηση του ΣΛΟΤ αριθ. πρωτ. 36 ΕΞ 20.3.2018 «…ωστόσο, εάν ο παραγωγός είναι αγρότης του κανονικού καθεστώτος, αποδίδει ο ίδιος την εισφορά δακοκτονίας, οπότε αφού το τιµολόγιο εκδίδεται από τον ίδιον, δεν κρίνεται απαραίτητο να αναγράφεται επί αυτού το ποσό της εισφοράς», πρέπει να σημειωθεί ότι αν ο παραγωγός είναι κανονικού καθεστώτος αποδίδει ο ίδιος την εισφορά δακοκτονίας.
Με βάση τα παραπάνω, ο εκµεταλλευτής ελαιοτριβείου:
Για τις υπηρεσίες που παρέχει και αµείβεται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) υποχρεούται σε έκδοση τιµολογίου παροχής προς τους αγρότες είτε του ειδικού είτε του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ (ν.2859/2000).
- από αγρότη του ειδικού καθεστώτος (µη υπόχρεο σε έκδοση παραστατικού πώλησης), εκδίδει τίτλο κτήσης τύπος 3.1 myDATA και σύμφωνα με την ΠΟΛ.1003/31.12.2014, συννενωμένο με τιμολόγιο για την παροχή υπηρεσιών, τύπος 2.1 myDATA, αρκεί να υπάρχουν όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις συναλλαγές και με διακριτά ΜΑΡΚ
- από αγρότη του κανονικού καθεστώτος (υπόχρεο σε έκδοση παραστατικού πώλησης) λαµβάνει τιµολόγιο. Εναλλακτικά, µπορεί να κάνει αυτοτιµολόγηση, τύπος 1.1 myDATA με ένδειξη αυτοτιμολόγηση, με διακριτό ΜΑΡΚ και ως εκ τούτου να εκδίδει η οντότητα-εκµεταλλευτής ελαιοτριβείου το παραστατικό πώλησης για λογαριασµό του αγρότη του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ (ΠΟΛ.1003/31.12.2014, άρθρο 5.13.1)
- από ιδιώτη θα πρέπει να πληρώσει στο ελαιοτριβείο μετρητά και όχι σε λάδι. Πρέπει να τονίσουμε εδώ και να γίνει σαφές και κατανοητό (αν και υπάρχουν αρκετές αντιδράσεις από παραγωγούς και λογιστές) ότι η πώληση ελαιολάδου ή ελαιοπυρήνα από τον παραγωγό προς το ελαιοτριβείο είναι αγροτικό έσοδο (ως αποτέλεσμα αγροτικής δραστηριότητας). Εφόσον ο παραγωγός δεν επιθυμεί την ένταξη σε κάποιο καθεστώς ΦΠΑ, θα πρέπει να πληρώσει μετρητά και να λάβει απόδειξη παροχής, τύπος 11.2 myDATA
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η παροχή υπηρεσιών του ελαιοτριβείου είναι έξοδο για τον παραγωγό και ως έσοδο είναι η πώληση του ελαιολάδου και του ελαιοπυρήνα.
Συμπεράσματα μετά τον 1ο χρόνο λειτουργίας της πλατφόρμας myDATA και τις αλλαγές που ισχύουν μετά την 1/7/2022.
- ∆εν µπορεί να καθορίζει ο παραγωγός το πως θα λειτουργεί η επιχείρηση
- Δεν μπορεί να μην έχει κατανοήσει ακόμη ο ελαιοτριβέας πως πρέπει να λειτουργεί η επιχείρηση, μετά myDATA εποχή
- Δεν μπορεί ο λογιστής να είναι ο μεταμεσονύχτιος υπάλληλος του ελαιοτριβείου να καταχωρεί τα παραστατικά για αποστολή στην πλατφόρμα myDATA (για επιπλεόν αμοιβή ούτε συζήτηση)
- Δεν μπορεί να συζητάμε μετά τον 1ο χρόνο λειτουργίας ότι θα συνεχίσει η ανοχή της ΑΑΔΕ χωρίς καταλογισμό προστίμων στην περίπτωση μη εφαρμογής της διαδικασίας
- Δεν μπορεί να ρίχνουμε το φταίξιμο πάντα σε όλους τους άλλους, πλην εμάς
Ο καθείς στην αλυσίδα, παραγωγός-ελαιοτριβέας-λογιστής, ας αναλογιστεί την ευθύνη του.