ΕΜΠΟΡΙΑ ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΟ ΡΑΦΙ

Η εμπορία των δύο βασικών ελαιοκομικών προϊόντων, του ελαιολάδου και της επιτραπέζιας ελιάς, αποτελεί ένα σημαντικό κρίκο της αλυσίδας από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση, ο οποίος περιλαμβάνει τη διαδικασία από την ελαιοποίηση (για το ελαιόλαδο) έως και την τοποθέτηση στα ράφια της λιανικής πώλησης.  

Στην εμπορία της πρώτης ύλης εμπλέκονται οι ελαιοπαραγωγοί στην αρχική φάση και στη συνέχεια οι ελαιοτριβείς (για το ελαιόλαδο), οι αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις, οι έμποροι, οι τυποποιητικές επιχειρήσεις και οι εξαγωγείς χύμα προϊόντος.

ΖΗΤΗΣΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης του ελαιολάδου διαφέρουν 

α) στις βασικές ελαιοπαραγωγές χώρες, όπου θεωρείται βασικό καταναλωτικό προϊόν σε φάση κορεσμού και σε αυτές είναι:

    • το κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας 
    • οι σχετικές τιμές ελαιολάδου, έναντι των υποκατάστατων λοιπών ελαίων  
    • ο δείκτης στροφής προς τη μεσογειακή διατροφή 

β)  στις λοιπές χώρες, στις οποίες:

    • θεωρείται premium προϊόν με υψηλή εισοδηματική ελαστικότητα
    • η σχετική τιμή επηρεάζει περισσότερο τη ζήτηση 
    • η στροφή προς την μεσογειακή διατροφή είναι καθοριστικός παράγοντας για την αύξηση της ζήτησης

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς του ελαιολάδου είναι:

 

  • η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας
  • το κόστος παραγωγής (κάθε μείωση του κόστους παραγωγής κατά 10%, αυξάνει την παραγωγή του κατά 5,5 %) 
  • η χρηματοδότηση μέσω της ΚΑΠ (κάθε αύξηση των ποσών από την ΚΑΠ κατά 10%, αυξάνει την παραγωγή κατά 3,5 %)
  • η επέκταση της ελαιοκαλλιέργειας σε νέες χώρες
  • οι αλλαγές στην τεχνική της ελαιοκαλλιέργειας
  • η αύξηση της ελαιοπαραγωγής
  • η  αύξηση της κατανάλωσης σε διεθνές επίπεδο

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΙΜΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες των διεθνών τιμών ελαιολάδου είναι:

  • το επίπεδο αποθεμάτων
  • το επίπεδο ετήσιας παραγωγής (κάθε αύξηση της παραγωγής κατά 10 %, μειώνει τις διεθνείς τιμές κατά 4,5 %) 
  • η διαπραγματευτική δύναμη των ελαιοπαραγωγών και ελαιουργών, έναντι των εμπόρων ελαιολάδου 
  • ο βαθμός οργάνωσης του κλάδου

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της κατανάλωσης ελαιολάδου στην Ελλάδα είναι:

  • το διαθέσιμο εισόδημα
  • οι φυσικές ιδιότητες του προϊόντος (ποιοτική κατηγορία, παραγωγή με βιολογική γεωργία) 
  • ο τρόπος εφοδιασμού
  • η τιμή την οποία είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για τις διάφορες κατηγορίες ή ποικιλίες
  • η συσκευασία (μέγεθος, είδος, μορφή, σχεδιασμός περιέκτης) 
  • η ετικέτα, brand (επώνυμο ή ιδιωτική ετικέτα super market)
  • η επισήμανση, πληροφορίες προς τον καταναλωτή 
  • οι συνθήκες παραγωγής και μεταποίησης (ψυχρή έκθλιψη, συνθήκες συντήρησης κλπ) 
  • το Πρωτόκολλο πιστοποίησης – ελέγχου ποιότητας
  • η τήρηση περιβαλλοντικών κριτηρίων στην παραγωγική διαδικασία
  • η διανομή – διαφήμιση

Σημαντικά μερίδια αγοράς ανήκουν σε άτυπα δίκτυα, όπως η αυτο-κατανάλωση και η αγορά από συγγενείς ή φίλους που παράγουν τα ελαιοκομικά προϊόντα.

Σημαντικοί παράγοντες προμήθειας των ελαιοκομικών προϊόντων αποτελούν η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, και η περιοχή καταγωγής (από ελαιοπαραγωγές περιοχές ή όχι). 

Μη σημαντικοί παράγοντες  είναι το μέγεθος του νοικοκυριού, το οικογενειακό εισόδημα, καθώς και το μέγεθος του αστικού κέντρου διαμονής.

Όσον αφορά τη ζήτηση για διαφορετικά brands στο ελαιόλαδο, οι καταναλωτές είναι πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα μόνο για τα τυποποιημένα και επώνυμα ελαιόλαδα.

Μεταξύ των διαφόρων Πρωτοκόλλων Πιστοποίησης που έχουν εφαρμοστεί μέχρι τώρα, οι καταναλωτές δέχονται να πληρώνουν περισσότερα για τα βιολογικά ελαιοκομικά προϊόντα σε ποσοστό μέχρι 66,4%, ενώ πιθανόν λόγω έλλειψης πληροφόρησης, το ποσοστό για τα άλλα πρωτόκολλα πιστοποίησης (AGRO, ISO, κλπ) συρρικνώνεται στο 30,9%. 

Σύμφωνα με έρευνα, οι καταναλωτές του ελαιολάδου χαρακτηρίζονται ως αρκετά ευαισθητοποιημένοι σε περιβαλλοντικά θέματα και διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για ελαιόλαδα από μη αρδευόμενους ελαιώνες (σε ποσοστό 45,4 %), για ελαιόλαδα που παράγονται σε ελαιουργεία που διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή για την επεξεργασία των λυμάτων (σε ποσοστό 54,1 %), καθώς και για ελαιόλαδα συσκευασμένα σε ανακυκλούμενο περιέκτη (σε ποσοστό 50,7 %)

Τέλος, η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει ο ελληνικός πληθυσμός, τα τελευταία χρόνια, δημιουργεί ένα εντελώς νέο οικονομικό περιβάλλον για όλα τα συμμετέχοντα μέρη της αγοράς του ελαιοκομικού τομέα. Αυτές οι δραματικές αλλαγές στα εισοδήματα των νοικοκυριών αποτυπώνονται δραστικά στην αλλαγή στις τάσεις κατανάλωσης.

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΙΜΗΣ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες της διαμόρφωσης τιμής των τυποποιημένων ελαιοκομικών προϊόντων είναι:

  • το κόστος παραγωγής
  • τα έξοδα συσκευασίας (υλικά, ετικέτα κ.λπ.)
  • τα έξοδα μεταφοράς εμπορευμάτων (κόστη αποθήκευσης, ασφάλισης, μεταφοράς)
  • τα έξοδα οργάνωσης και διοίκησης: ασφάλεια μεταφορών, πιστοποιήσεις κλπ.
  • τα έξοδα μάρκετινγκ και προώθησης (διανομής, διαφήμισης, ταξιδιών, έντυπου  διαφημιστικού υλικού, συμμετοχής σε εκθέσεις κλπ.)
  • τα χρηματοοικονομικά έξοδα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Υπάρχει ανάγκη στρατηγικής διαφοροποίησης και αύξησης της προστιθέμενης αξίας, προκειμένου να επιτευχθούν υψηλότερες τιμές των ελαιοκομικών προϊόντων, να ενισχυθεί το μερίδιό τους στην αγορά και να αυξηθεί το εισόδημα του παραγωγού και όλων των εμπορικά εμπλεκομένων.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Οι τομείς που προσφέρουν μεγάλες ευκαιρίες σήμερα και είναι ιδανικές για ανάπτυξη είναι εκείνοι των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής. 

Αποτελούν τη ραχοκοκαλιά όλου του εμπορικού κυκλώματος συνολικά. 

Κάθε εμπορική εταιρία, επιχείρηση εστίασης ή αγροτικός συνεταιρισμός μπορεί να ωφεληθεί από τις σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές, από την οργάνωση της παραγωγής μέχρι τη διάθεση των προϊόντων. 

Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι εδραιωμένο σε όλα τα τμήματα της αγοράς. Καταναλωτές όλων των ηλικιών και των εισοδημάτων από όλες τις περιοχές του κόσμου επιλέγουν to on line shopping. 

Ήδη οι χρήστες του internet που κάνουν ηλεκτρονικές αγορές αυξάνονται διαρκώς. Οι ευρωπαίοι e- καταναλωτές ψωνίζουν on line για να διευκολύνουν την καθημερινή ζωή τους. Το γεγονός αυτό προσδίδει δομικά πλεονεκτήματα στο on line shopping, δίνει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης με μεγάλες ροές μετακίνησης καταναλωτών στο συγκεκριμένο κανάλι διάθεσης.