Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος-Ερευνητής
τ. Δ/ντής Ινστιτούτου Ελιάς & Υποτροπικών Φυτών
kchartz@otenet.gr
Η τιμή του ελαιολάδου σε μια ελεύθερη παγκόσμια αγορά καθορίζεται από τη ζήτηση, τη διαθεσιμότητα, το κόστος παραγωγής, την ποιότητα, το μέγεθος της εκμετάλλευσης, κλπ. Όταν η ζήτηση δεν καλύπτεται από τη διαθεσιμότητα, η τιμή του ελαιολάδου αυξάνεται ανεξάρτητα από το κόστος παραγωγής και την ποιότητα. Πολύ δε περισσότερο όταν για διάφορους λόγους αυξάνεται και το κόστος παραγωγής. Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC) η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου την περίοδο 2022/23 μειώθηκε κατά 20%, ενώ την αντίστοιχη περίοδο η κατανάλωση μειώθηκε μόνο κατά 6%. Η αύξηση της τιμής του ήταν αναπόφευκτη.
Στην χώρα μας ακούγονται πολλά τα τελευταία δυο χρόνια για την «υψηλή» τιμή για τον παραγωγό του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι άλλη είναι η αλήθεια. Ακόμα και για μια «καλή χρονιά» για ένα παραγωγό με 1.000 ελαιόδεντρα, που λίγοι είχαν φέτος, το κόστος παραγωγής του ελαιολάδου είναι 5,18€ ανά κιλό. Για μια «κακή χρονιά», όπως η φετινή για την πλειοψηφία των παραγωγών, το ελάχιστο κόστος παραγωγής φτάνει τα 6,54 €. Με μια μέση τιμή πώλησης 8 €/κιλό για την πλειοψηφία των παραγωγών το καθαρό κέρδος φέτος ανά κιλό είναι 1,46 € ή γύρω στα 10.000 € για ένα κεφάλαιο αξίας τουλάχιστον 250.000 €. Απόδοση 4% και στην καλύτερη περίπτωση 10%!!! Δεν υπάρχουν υπερκέρδη για τους ελαιοπαραγωγούς, όπως πολλοί «αβρόχοις ποσί» αναφέρουν.
Και βέβαια αν δεν υπάρξει σχεδιασμός από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για το είδος της ελαιοκομίας που θέλουμε, στήριξη με συγκεκριμένα μέτρα της στρατηγικής (υποδομές στην ύπαιθρο, αρδευτικά έργα, ψηφιακός μετασχηματισμός, τεχνική στήριξη και εκπαίδευση των παραγωγών, πάταξη της νοθείας, κλπ) η ελαιοκαλλιέργεια στην Ελλάδα, μια στρατηγικής σημασίας καλλιέργεια για την οικονομία, αλλά και την επιβίωση της χώρας, θα περιθωριοποιείται με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνική συνοχή (εγκατάλειψη της υπαίθρου), αλλά και το περιβάλλον (ερημοποίηση).
Ωστόσο και οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία και να αξιοποιούν τις δυνατότητες που τους παρέχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός για την βέλτιστη χρήση των συντελεστών παραγωγής (λιπάσματα, φυτοφάρμακα, νερό άρδευσης, κ.λπ.) και μείωση του κόστους παραγωγής.
Η παγκόσμια κατάσταση δείχνει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια …
| Αριθμός ελαιοδέντρων: 1.000 Ηλικία ελαιοδέντρων: 30 ετών, Αρδευόμενα | |||
| Κόστος παραγωγής ελαιολάδου (€) | Υψηλή παραγωγή | Χαμηλή παραγωγή | Μ.Ο. 2ετίας |
| 5,18 | 6,54 | 5,64 | |
| Οικονομικό αποτέλεσμα | Ποσό (€) | ||
| Συνολική ποσότητα πωλήσεων | 63.752 | 33.256 | 48.584 |
| Αυτοκατανάλωση | 800 | 800 | 800 |
| Συνολικές ενισχύσεις | 2.700 | 2.700 | 2700 |
| Ακαθάριστη πρόσοδος | 67.412 | 36.756 | 52.084 |
| Σύνολο δαπανών παραγωγής | 33.585 | 23.690 | 28.675 |
| Ακαθάριστο κέρδος | 33.827 | 13.066 | 23.409 |
| Φόρος 13% | 4.397 | 1.598 | 3.043 |
| Τεκμαρτή εργασία | 3.850 | 2.450 | 3.150 |
| Καθαρό κέρδος | 25.388 | 9.918 | 17.216 |
| ΕΞΟΔΑ | Υψηλή Παραγωγή | Μικρή παραγωγή | Μ.Ο. διετίας |
| Κλάδεμα | 1.500 | 800 | 1.150 |
| Θρυμματισμός κλαδιών | 910 | 300 | 650 |
| Λιπάσματα | 6.000 | 6.000 | 6.000 |
| Φυτοφάρμακα + εφαρμογή, κλπ) | 2.595 | 1.350 | 1.970 |
| Καταστροφή ζιζανίων-ενσωμάτωση) | 1.120 | 650 | 880 |
| Νερό άρδευσης | 1.380 | 1.380 | 1.380 |
| Κόστος συγκομιδής+βενζίνη | 12.300 | 6.680 | 9.490 |
| Καύσιμα-αναλώσιμα | 2.300 | 1.050 | 1.675 |
| Ασφάλειες-Τέλη κυκλοφορίας | 400 | 400 | 400 |
| Αποσβέσεις (μηχανημάτων, κλπ) | 2.440 | 2.440 | 2.440 |
| ΕΦΚΑ | 2.640 | 2.640 | 2.640 |
| Σύνολο εξόδων | 33.585 | 23.690 | 28.675 |
