Κορυφαίοι ειδικοί στην έρευνα και την εκπαίδευση στον τομέα του ελαιόδεντρου και των προϊόντων του, συγκεντρώθηκαν πρόσφατα στη Ρώμη για να συζητήσουν τα οφέλη του ελαιολάδου στο 4ο Ετήσιο Συμπόσιο του Yale με θέμα “Ελαιόλαδο και Υγεία”.
Στο Συμπόσιο που φιλοξενήθηκε 15-18 Σεπτεμβρίου από το Yale School of Public Health, το Πανεπιστήμιο της Ρώμης Tor Vergata και το Πανεπιστήμιο του Μπάρι Aldo Moro, περιελάμβανε μια πληθώρα θεμάτων με κεντρικό άξονα την καλλιέργεια της ελιάς και το μέλλον του ελαιολάδου αναφορικά με την ανθρώπινη, αλλά και την πλανητική υγεία!
“Βρισκόμαστε στην αιώνια πόλη παρουσιάζοντας ένα εξαιρετικό πρόγραμμα ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν αφιερώσει την καριέρα τους και τη ζωή τους στο αντικείμενο και έχουν τόσο πάθος με το ελαιόλαδο, όσο κι εμείς,” ανέφερε ο Βασίλης Βασιλείου, PhD, Καθηγητής Επιδημιολογίας και Πρόεδρος του τμήματος Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Yale, “Πρόκειται για ένα μοναδικό και επιδραστικό Συμπόσιο.»
Το Συμπόσιο διοργανώθηκε από τον καθηγητή Βασίλη Βασιλείου και τον Τάσο Κυριακίδη, PhD, αναπληρωτή καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας. Στην οργανωτική επιτροπή συμμετείχαν επίσης η Laura Di Renzo, διευθύντρια της Σχολής Διαιτητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ρώμης Tor Vergata, ο Alessandro Leone, καθηγητής μηχανών και συστημάτων αγροδιατροφικών βιομηχανιών του Πανεπιστημίου του Μπάρι Aldo Moro, και η Francesca Rocchi, της Slow Food Rome.
Η Laura Di Renzo επικεντρώθηκε στο ρόλο του υψηλής ποιότητας εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου στην πρόληψη χρόνιων μη μεταδοτικών εκφυλιστικών ασθενειών (γνωστών ως NCDDs) και τα οφέλη στην υγεία από μια βιώσιμη Μεσογειακή διατροφή. Οι NCDDs περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, φλεγμονές εντέρου, ρευματοειδή αρθρίτιδα, χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια και αρκετές περιπτώσεις καρκίνου. Πρόκειται για ασθένειες που αποτελούν το τη συχνότερη αιτία παρατεταμένης αναπηρίας και θανάτου παγκοσμίως.
“Υγιεινή, προσωποποιημένη διατροφή, βιοενεργά μόρια και μικροβιώσεις, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και διαχείριση των NCDDs,” δήλωσε η Di Renzo. Επεσήμανε το ρόλο της βιώσιμης Μεσογειακής διατροφής στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των NCDDs, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών αποτελεσμάτων του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου.
Η Di Renzo τονίζει την αξία των προβιοτικών, πρεβιοτικών και των πολυφαινολών του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου ως κύριων θρεπτικών συστατικών που συμβάλλουν τόσο στην ευεξία, όσο και στην ομορφιά. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, επισημάνθηκε μια νέα μέθοδος για τον υπολογισμό του δείκτη NACCP (δείκτης διατροφικής ανάλυσης κινδύνου), αποκλειστικά για τον ποιοτικό έλεγχο (TMQ) και τα βέλτιστα θρεπτικά επίπεδα του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.
Η Di Renzo, μαζί με τους καθηγητές Paola Gualtieri και Antonino De Lorenzo, εξήγησαν ότι η μέθοδος NACCP στηρίζεται σε τέσσερις γενικές αρχές: εγγύηση διατήρησης της υγείας, αξιολόγηση και διασφάλιση της θρεπτικής ποιότητας της τροφής και του ποιοτικού ελέγχου, σωστή πληροφόρηση των καταναλωτών και διασφάλιση ηθικού κέρδους. Εννέα συγκεκριμένες δράσεις για την εφαρμογή της μεθόδου NACCP και την προώθηση του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου παρουσιάστηκαν στο συμπόσιο. 1) Εντοπισμός διατροφικών δεικτών, που θα πρέπει να παραμένουν άθικτοι σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, 2) εντοπισμός βασικών σημείων ελέγχου, που θα πρέπει να παρακολουθούνται προκειμένου να μειώνεται η πιθανότητα μείωσης της ποιότητας, 3) θέσπιση ουσιαστικών ορίων διατήρησης ικανοποιητικών επιπέδων των θρεπτικών συστατικών, 4) θέσπιση και εφαρμογή αποτελεσματικών διαδικασιών ελέγχου βασικών θέσεων – κλειδιών, 5) θέσπιση διορθωτικών δράσεων που θα λειτουργήσουν ως εγγύηση, 6) καθορισμός μεταβολικών βιοδεικτών, 7) αξιολόγηση των οφελών της πρόσληψης εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, 8) θέσπιση διαδικασιών για την ενημέρωση των καταναλωτών, 9) εφαρμογή των απαιτήσεων υγείας του Κανονισμού 1924/2006 της Ε.Ε.
Ο καθηγητής Leone σημείωσε ότι η παγκόσμια ζήτηση ελαιολάδου αυξάνεται συνεχώς λόγω της αυξανόμενης αφύπνισης των καταναλωτών σε σχέση με τα οφέλη του ελαιολάδου στην υγεία των ανθρώπων. Είναι, ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό η ποιότητα και η ποσότητα ελαιολάδου να παραμείνει επαρκής ώστε να καλύπτει τη ζήτηση. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι η εφοδιαστική αλυσίδα ελαιολάδου θα πρέπει να οργανωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στρεφόμενη, σύμφωνα με τον Leone, στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Προς την κατεύθυνση αυτή, το Πανεπιστήμιο του Μπάρι πραγματοποιεί έρευνες και καινοτομίες στην εφοδιαστική αλυσίδα ελαιολάδου και μοιράζεται τα ευρήματα με τον τομέα παραγωγής.
Το κοινό έκανε εγκωμιαστικά σχόλια για το Συμπόσιο, αναφέροντας πόσο βοηθητικό ήταν για την αφύπνιση σε σχέση με τα οφέλη του ελαιολάδου στην υγεία. Η Ιταλία, η πόλη του φετινού συμποσίου, έχει μια μακρά παράδοση στην καλλιέργεια της ελιάς με πολλές εξελίξεις του τομέα να προκύπτουν από τις πρακτικές της χώρας αυτής. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας 12-18 Σεπτεμβρίου, το κοινό είχε τη δυνατότητα να γευθεί το ελαιόλαδο σε τρία σημεία της Ρώμης: το Μουσείο φαγητού Garum, το Palazzo Rospigliosi και το Palazzo Valentini, όπου και πραγματοποιήθηκε το Συμπόσιο.
“Πιστεύω ότι το φετινό συμπόσιο ήταν ιδιαίτερα σημαντικό στο να φέρει στο προσκήνιο κυρίαρχα ζητήματα σχετικά με την κατανάλωση εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου στην ιταλική πρωτεύουσα, οι κάτοικοι της οποίας αποτελούν μείζονες καταναλωτές ελαιολάδου,” σημειώνει ο Rocchi. “Το συμπόσιο κατόρθωσε να θέσει εαυτόν στο επίκεντρο της σκέψης όσων λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις και επιπλέον να πραγματοποιήσει μια εβδομάδα δωρεάν δοκιμών ελαιολάδου στη Ρώμη, που δεν έχει ξαναγίνει και με τον τρόπο αυτό να επιδείξει τη δύναμη του προϊόντος, η οποία αποδεικνύεται από τις έρευνες και από προτάσεις νέων λύσεων για την κατανάλωση.”
Ινστιτούτο Επιστημών Ελιάς και Υγείας
Οι καθηγητές Βασιλείου και Κυριακίδης ηγούνται διεθνών υπέρμαχων της προώθησης του ελαιολάδου ως ουσιαστικού μέρους μια υγιούς διατροφής. Οι δύο ερευνητές εργάζονται εντατικά προκειμένου να εγκαινιάσουν την επόμενη χρονιά το Ινστιτούτο Επιστημών Ελιάς και Υγείας του Yale. Το Ινστιτούτο θα αφιερωθεί στην επιστημονική εξερεύνηση του δέντρου της ελιάς, των προϊόντων του και των παραγώγων του και στους τρόπους περαιτέρω ενσωμάτωσης του καρπού και των προϊόντων του στην καθημερινή διατροφή. Επιπλέον, θα επικεντρωθεί σε ζητήματα υγείας που σχετίζονται με τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της βιωσιμότητας, των κυκλικών μοντέλων οικονομίας και της κλιματικής αλλαγής. Το Ινστιτούτο αναμένεται να αποτελέσει ένα παγκόσμια κέντρο που θα διευκολύνει την έρευνα σε όλα τα πεδία που αφορούν το δέντρο της ελιάς και τα προϊόντα του.
“Είναι απολύτως απαραίτητο να σκεφτούμε την παγκόσμια ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές που θα ωφελήσουν τόσο την ανθρώπινη υγεία, όσο και αυτή του πλανήτη,” σημειώνει ο καθηγητής κος Κυριακίδης. “Το Ινστιτούτο θα λειτουργήσει ως εστία δραστηριοτήτων και συνεργασιών προς την κατεύθυνση αυτού του σκοπού.”
Ο καθηγητής κος Κυριακίδης, ως γευσιγνώστης ελαιολάδου, όχι μόνο δοκιμάζει συνεχώς ελαιόλαδα από όλο τον κόσμο, αλλά καταναλώνει άφθονες ελιές καθημερινά σε συνδυασμό με την πρωινή του κουταλιά εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου ως μέρος της καθημερινής του διατροφικής ρουτίνας.
“Πρόκειται για μια γευστικότατη, φυσική και υγιεινή θρεπτικό τροφή,” υποστηρίζει. “Το δέντρο της ελιάς και το ελαιόλαδο φέρνουν κοντά τους ανθρώπους εδώ και χιλιάδες χρόνια και ως επαγγελματίες της δημόσιας υγείας, είναι δουλειά μας να διατηρήσουμε και να διασφαλίσουμε το ελαιόδεντρο και τα πολυάριθμα οφέλη του στην ανθρώπινη και στην πλανητική υγεία. Το ελαιόδεντρο μπορεί να αποτελέσει το μέσο επίτευξης του σκοπού μας για βιώσιμες και φιλικές απέναντι στον πλανήτη αγροτικές πρακτικές.”
Ο κος Κυριακίδης δήλωσε επίσης ότι ενδείξεις που έχουν συγκεντρωθεί τις τελευταίες έξι δεκαετίες δείχνουν ότι η κατανάλωση ελαιολάδου προάγει την καλή υγεία. Μια ημερήσια πρόσληψη 20 γραμμαρίων ελαιολάδου (περίπου δύο κουταλιές της σούπας) περιλαμβάνει μία πολυφαινόλη (τουλάχιστον 5 μικρογραμμάρια υδροξυτυροσόλης και των παραγώγων της) που ενισχύουν την προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες. Τα ευρήματα υποστηρίζονται και από το Ευρωπαϊκό Πρακτορείο Ασφάλειας Τροφίμων. Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων επίσης υποστηρίζει ότι η κατανάλωση ελαϊκού οξέος (κυρίαρχου συστατικού του ελαιολάδου) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της στεφανιαίας νόσου
Μετάφραση: Λέσχη Φίλων Ελαιολάδου & Ελιάς ΦΙΛΑΙΟΣ